چهارم ژانويه، روز تولد لويس بريل ( چهارم ژانويه 1809 - ششم ژانويه 1852 ) است. او مخترع خط يا زبان بريل مي‌باشد؛ سيستمي جهاني که افراد نابينا و يا دچار ناتواني بينايي را قادر به خواندن و نوشتن مي‌کند. بريل، فرد را قادر مي‌سازد که با حرکت دادن انگشتان برروي حروفي که شامل يک تا شش نقطه برجسته است بخواند. اين سيستم به اغلب زبان‌هاي شناخته‌شده در دنيا برگردانده شده است.

بريل در شهر Coupvary در نزديکي پاريس به دنيا آمد. پدرش «سيمون رنه بريل»، افسار و زين اسب مي‌ساخت و از اين طريق امرار معاش مي‌کردند. در سن سه سالگي، چشم چپ بريل توسط يک درفش در کارگاه پدرش به شدت آسيب ديد. او چشم چپ خود را از دست داد و به فاصله کمي به علت عفونت و نبود امکانات بهداشتي چشم راست او نيز دچار آسيب شديد شد. بريل در سن چهار سالگي به طور کامل بينايي‌اش را از دست داد.

با وجود ناتواني مدرسه را شروع کرد و ادامه داد، تا زماني که ديگر نياز به خواندن و نوشتن داشت. در سن ده سالگي او موفق به کسب کمک هزينه جهت ادامه تحصيل در Royal Institution for Blind Youths در شهر پاريس شد. اين شانس، تنها برگ برنده جهت رهايي او از سرنوشت شومي که در آن زمان منتظر نابينايان بود مي‌شد، که همان گدايي در کوچه و خيابانهاي پاريس بود. اگر چه شايد شرايط آن مؤسسه در آن زمان آنچنان بهتر از کوچه‌هاي پارس نبود. غذايش در اکثر روزها تنها نان مانده و آب بود، و اکثر دانش‌آموزان نابينا در آنجا تنبيه بدني مي‌شدند و درون اتاق‌هايي زنداني مي‌شدند.

آنچه که در آن مدرسه به آنها ياد داده مي‌شد، صنعتگري و روش کسب و کار ساده بود. علاوه بر آن، به آنها ياد داده مي‌شد تا چگونه با لمس حروف فرانسوي برجسته، بتوانند بخوانند. با وجود سختي خواندن به چنين روشي، ايراد بزرگ اين بود که بچه‌هاي نابينا قادر به نوشتن نبودند.

در سال 1821، يک سرباز سابق ارتش فرانسه به نام «چارلز باربير» از آن مؤسسه ديدن کرد. باربير اختراع خودش را که «نوشتن شبانه» نام داشت در اختيار بريل و همشاگردي‌هايش قرار داد. در اين روش رمزهايي شامل دوازده نقطه برجسته به سربازان آموزش داده مي‌شد تا اطلاعات سري را در حين جنگ بدون کوچکترين صحبتي به يکديگر برسانند. اين سيستم رمزي حتي براي خود سربازان بسيار مشکل بود. با اين حال بريل توانست بسيار سريع آن را بياموزد. همان سال او شروع به ساختن سيستم نقاط برجسته خود کرد و آن را در سن پانزده سالگي به اتمام رساند. بريل در اين سيستم فقط از شش نقطه استفاده کرد. بسيار ساده تر بود و هم خواندن و هم نوشتن را شامل مي شد. بعدها او اين سيستم را براي رياضيات و موسيقي گسترش داد و به سمت استادي همان مؤسسه درآمد. او در سن 43 سالگي در اثر بيماري سل جان باخت.

براي مدتي بعد از مرگش، اختراع او کنار گذاشته شد و کسي به آن توجه نکرد و اهميت آن تا سال 1868 شناخته نشد. تا اينکه در آن زمان دکتر توماس آرميتاژ به همراه يک گروه چهار نفره نابينايان انجمني را جهت شناساندن ادبيات برجسته تشکيل داده و اولين کتاب خود را با زبان بريل به نشر رساندند.

در سال 1952 دولت فرانسه موفقيت‌ها و اختراع او را اجر نهاد و اشيا و کارهاي باز مانده از او را به بناي ياد بود پانتئون در پاريس منتقل کرد. امروزه خط بريل به اکثر زبان‌هاي ملي در جهان برگردانده شده است و به عنوان مهمترين سيستم ارتباطي نوشتاري براي افراد دچار ناتواني بينايي در سراسر دنيا درآمده است.

ترجمه و گردآوري: حسن جعفري                                                                                                                        
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا